NAFAKA NEDİR?
Nafaka; yoksulluğa düşen alt soy, üst soy, eş ya da eski eşe ödenmekle yükümlü olunan maddi ödenektir. Türk Medeni Hukuku’nda dört nafaka türü belirlenmiştir. Bunlar; tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakasıdır.
NAFAKA TÜRLERİ NELERDİR?
-Tedbir Nafakası
-Yoksulluk Nafakası
-İştirak Nafakası
-Yardım Nafakası
TEDBİR NAFAKASI
Tedbir nafakası, boşanma davası esnasında eşlerden birinin yoksulluğa düşmesi halinde ödenmesi gereken nafaka türüdür. Yoksulluğa düşen eş, mahkemeden tedbir nafakası talep eder. Tedbir nafakası boşanma davası sonuçlandığı an sona ermesi sebebiyle geçici bir nafaka türüdür.
YOKSULLUK NAFAKASI
Yoksulluk nafakasının şartları TMK m.175’te düzenlenmiştir. TMK m.175/1, ‘’Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.’’ hükmü getirilerek eşlerden birinin boşanma halinde diğerinden süresiz yoksulluk nafakası isteyebilme imkanı doğmuştur.
MK m.175’e göre yoksulluk nafakasının şartları şunlardır;
- Taraflardan yoksulluğa düşen eş talepte bulunmalıdır. Hakim talep olmadığı takdirde yoksulluk nafakasına re’sen karar veremez.
- Talep eden eş kusursuz ya da daha az kusurlu olmalıdır. Talepte bulunan eşin daha kusurlu olması yoksulluğa düşmüş olsa dahi lehine nafakaya karar verilmesine engeldir.
- Nafaka isteyen eş yoksulluğa düşmüş olmalıdır. Nafaka isteyen eş, çalışma gücünden yoksunsa ve başka bir gelir ya da servete sahip değilse yoksulluk nafakası isteyebilir.
- Belirlenecek nafaka, bunu ödeyecek olan eşin maddi gücü ile orantılı olmalıdır. Yoksulluk nafakasının amacı talepte bulunanın refah içinde yaşamasını sağlamak değil, onun yoksulluğunu gidermektir. Talep edilecek tutar ise nafakayı ödeyecek eşin ödeme gücüne uygun miktarda belirlenmelidir.
- Nafaka davasında görevli ve yetkili mahkeme nafaka talebinin boşanma davası esnasında ileri sürüldüğü takdirde boşanma davasına bakmaya görevli ve yetkili olan aile mahkemesidir. Şayet yoksulluk nafakası boşanma davasından sonra ayrı bir dava ile istenmişse yetkili ve görevli mahkeme nafaka alacaklısının yerleşim yeri aile mahkemesidir.
- MK m.175’e göre yoksulluk nafakası süresizdir. Taraflardan birinin ölümüne kadar devam eder. Fakat alacaklı eş nafaka talebini belirli bir süreye tabi tutmuş ise hakim süresiz ya dadaha uzun süreli nafakaya hükmedemez.
İŞTİRAK NAFAKASI
Boşanma sonrası ortak çocuğun bakım masrafları, velayeti alan anne ya da babaya aittir. Fakat MK m.182/2’ye göre diğer taraf da bu masraflara katılmakla yükümlüdür. İştirak nafakası velayet kendisine verilen eş tarafından diğer eşe yönelik talep edilebilir. Talep edilmediği takdirde çocuğun menfaati gerektiriyorsa hakim tarafından re’sen iştirak nafakasına hükmedilir. İştirak nafakası kararın kesinleşmesiyle ödenmeye başlanır ve çocuğun erginliğine kadar devam eder. Çocuk ergin olmasına rağmen eğitimine devam ediyorsa, eğitimi sona erinceye kadar devam eder.
YARDIM NAFAKASI
Yardım nafakası diğer nafaka türlerinin aksine boşanma sebebiyle eşe karşı verilen nafaka değildir. Yardım nafakası, verilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan alt soy ve üst soy ile kardeşlere ödenen nafakadır. TMK m.364’te düzenlenmiştir. Alt soy ve üst soya karşı yardım nafakası talebinde herhangi bir şart olmamasına rağmen kardeşe karşı yardım nafakası talebinde, kendisinden yardım nafakası talep edilen kardeşin refah içinde olması şartı aranmıştır.
